Định dạng khi viết đơn xin cấp bằng sáng chế

Ngày cập nhật: 14-03-2022
Lượt đọc: 4260
Số từ: 1375
Phân loại: Kiến thức thú vị

Tìm kiếm

Đây là lần đầu tiên mình viết một đơn xin cấp bằng sáng chế, và lại còn là công việc bắt buộc. Mục tiêu là phải viết một bản sáng chế cho thiết bị Internet vạn vật mà mình hoàn toàn không hiểu rõ. Trước khi bắt tay vào viết, mình đã tìm hiểu sơ lược một số thông tin cơ bản về việc nộp đơn xin cấp bằng sáng chế để ít nhất có thể nắm được khung sườn chung. Những gì học được từ môn Luật Sở hữu trí tuệ thời đại học thì gần như quên sạch, chỉ còn vài mảnh vụn lơ mơ, không mang lại bất kỳ sự giúp đỡ nào.

Hiện tại, mình đã tìm được một mẫu tham khảo, dự kiến sẽ hoàn thành trong ngày hôm nay, không muốn dành quá nhiều thời gian và công sức cho điều này.

• Giúp doanh nghiệp đủ điều kiện trở thành doanh nghiệp công nghệ cao. Từ đó có thể nhận được các khoản hỗ trợ từ chính phủ và giảm thuế. Mình từng thấy một công ty làm hoàn toàn theo mô hình truyền thống nhưng vẫn đăng ký hàng chục bản quyền phần mềm chỉ để đủ điều kiện trở thành doanh nghiệp công nghệ cao – thật ra khá hài hước.

• Hỗ trợ tài chính trực tiếp từ chính quyền địa phương. Ví dụ ở Thanh Đảo, nếu doanh nghiệp có từ 10 đến dưới 30 bằng sáng chế hợp lệ trong năm thì có thể nhận được tối đa 50.000 nhân dân tệ; từ 30 đến dưới 60 bằng sáng chế là 100.000 nhân dân tệ; từ 60 đến dưới 100 bằng sáng chế là 200.000 nhân dân tệ; và từ 100 bằng sáng chế trở lên là 300.000 nhân dân tệ. Không biết chính sách cụ thể ở Tô Châu như thế nào, nhưng chắc cũng tương tự.

• Yêu cầu pháp lý khi niêm yết trên sàn chứng khoán, vì vậy việc có bằng sáng chế là cần thiết.

• Các lợi ích khác như tạo lợi thế cạnh tranh hoặc cho thuê quyền sử dụng. Nhưng theo quan điểm cá nhân, đối với các công ty phần mềm thì những thứ này gần như vô nghĩa. Giả sử Tencent sao chép sản phẩm của bạn, bạn cũng khó lòng đòi hỏi được gì.

Văn bản thuyết minh kỹ thuật (Technical Disclosure)

Trong nội bộ công ty, việc nộp đơn xin cấp bằng sáng chế thường chỉ yêu cầu một văn bản gọi là “văn bản thuyết minh kỹ thuật”. Tuy nhiên, mình không hiểu rõ đây là gì? Tại sao chỉ cần nộp văn bản này là đủ?

Việc soạn thảo hồ sơ xin cấp bằng sáng chế là một quá trình rất phức tạp, đòi hỏi cả kiến thức chuyên sâu lẫn kinh nghiệm thực tiễn. Người bình thường chưa qua đào tạo bài bản sẽ rất khó để tạo ra một hồ sơ chất lượng cao. Do đó, người nộp đơn thường sẽ ủy thác cho các công ty đại diện sở hữu trí tuệ chuyên nghiệp để xử lý. Và để họ có thể hiểu rõ phát minh, người nộp đơn sẽ cung cấp một văn bản gọi là “văn bản thuyết minh kỹ thuật”, nhằm hỗ trợ công ty đại diện xây dựng hồ sơ cuối cùng.

Văn bản thuyết minh kỹ thuật là kết quả quan trọng sau giai đoạn phân tích sáng chế, là tài liệu mà người phát minh dùng để truyền đạt đầy đủ, rõ ràng nội dung phát minh tới các tổ chức đại diện sở hữu trí tuệ hoặc phòng Sở hữu trí tuệ trong công ty. Đây là cơ sở để đánh giá tính khả thi của việc xin cấp bằng sáng chế và cũng là nền tảng để xây dựng hồ sơ chính thức.

Như vậy, bản chất của văn bản này là một bản nháp ban đầu gửi tới công ty đại diện, nhằm xác định trước xem phát minh có phù hợp để xin cấp bằng sáng chế hay không.

Theo cách nhìn của mình, việc này giống như việc đăng ký bản quyền phần mềm. Cả hai đều là những thủ tục rập khuôn, nếu không trả phí thì hệ thống sẽ đưa ra đủ lý do để từ chối bạn. Một lần mình đã chuẩn bị rất kỹ lưỡng hồ sơ bản quyền phần mềm chuẩn cho việc đăng ứng dụng Android lên cửa hàng ứng dụng Trung Quốc, nhưng trong vòng một năm đã bị từ chối tận bốn lần, mỗi lần đều với những lý do rất mơ hồ và thiếu khách quan. Cuối cùng mình quyết định bỏ cuộc và chỉ tập trung vào Google Play. Như vậy, mình thấy rằng ở Trung Quốc, tất cả chỉ là hình thức. Nếu có tiền, hãy thuê đại diện, nếu không thì đừng lãng phí thời gian và công sức vào những thứ vô bổ như thế.

Nội dung của văn bản thuyết minh kỹ thuật

Văn bản thuyết minh kỹ thuật nên mô tả càng rõ ràng, cụ thể và đầy đủ ba yếu tố cốt lõi của sáng chế:

• Vấn đề kỹ thuật cần giải quyết
• Giải pháp kỹ thuật được áp dụng
• Hiệu quả kỹ thuật đạt được

Dù đã cố gắng tìm hiểu, nhưng các hướng dẫn này vẫn còn khá chung chung. Mình tiếp tục tra cứu thêm một số tài liệu do các công ty đại diện Sở hữu trí tuệ đăng tải (trên mạng gần như không tìm thấy tài liệu nào được viết bởi người dùng bình thường, toàn là quảng cáo), và tổng hợp lại những nội dung hữu ích sau đây:

• Bối cảnh công nghệ hiện tại: Nên chọn kỹ thuật hiện tại gần nhất với phát minh của mình. Đối với từng chủ đề cụ thể, cần mô tả chi tiết cách hiện tại thực hiện, bao gồm cấu trúc, quy trình,… có thể kèm theo hình vẽ minh họa.

• Nhược điểm của công nghệ hiện tại: Điều này cần được trình bày dựa trên quy trình thực tế của công nghệ hiện tại, chứ không phải là phán đoán hoặc đồn đoán. Phải nêu rõ những bước hoặc đặc điểm kỹ thuật nào đang gây ra vấn đề, và tại sao chúng lại dẫn đến những hạn chế nhất định. Có trường hợp hiếm gặp là công nghệ hiện tại không thể đáp ứng nhu cầu nào đó, khi ấy chỉ cần giới thiệu sơ lược bối cảnh tổng thể là đủ. Ví dụ như động cơ hơi nước hay bóng đèn điện tử – những phát minh mang tính cách mạng.

• Mục đích của phát minh: Dựa trên các điểm yếu của công nghệ hiện tại, liệt kê ngắn gọn mục tiêu mà phát minh của mình hướng đến, để đại diện Sở hữu trí tuệ có thể

• Giải pháp kỹ thuật: Khi mô tả một phương án cụ thể, cần phân biệt giữa các phần công nghệ hiện tại và phần cải tiến mới. Ví dụ, nếu trong quy trình có các bước A và D là giống với công nghệ cũ, thì có thể viết ngắn gọn tên bước. Tuy nhiên, cần đảm bảo rằng toàn bộ quy trình vẫn rõ ràng và đầy đủ. Các phần cải tiến như bước B1, B2, C1, E và có thể là F thì cần được mô tả chi tiết.

Tra cứu bằng sáng chế

• Công cụ tra cứu Google Patents (khuyến khích sử dụng)
• Website tra cứu của Cục Sở hữu trí tuệ Trung Quốc

Xin cấp bằng sáng chế cho phần mềm thuần túy

Ban đầu mình nghĩ việc này rất hiếm, nhưng khi tra cứu trên Google Patents, mình ngạc nhiên vì số lượng bằng sáng chế liên quan đến phần mềm là rất lớn. Ví dụ như hệ thống quảng cáo của Google, thậm chí cả framework web viết bằng Golang và quản lý bộ nhớ cũng đều có bằng sáng chế. Mình không hiểu tại sao framework web lại cần cấp bằng sáng chế, có lẽ chỉ là để “đủ bài” thôi.

Ngôn ngữ trong bằng sáng chế thường khô khan

Mình đã tra cứu một số bằng sáng chế trong nước và cảm thấy ngôn ngữ sử dụng rất máy móc, cứng nhắc. Ví dụ như:

“Trong một số phương án thực hiện, phương pháp máy tính dùng để phát hiện tư thế và các dấu hiệu sinh tồn bao gồm: nếu tư thế người dùng đã thay đổi, thì tạo một cảnh báo trên thiết bị tính toán thứ nhất hoặc thứ hai.”

Mình tưởng đây là cách viết chuẩn mực, nghe rất chuyên nghiệp. Nhưng khi xem xét một vài bằng sáng chế của Google, mình thấy ngôn ngữ dễ hiểu và sinh động hơn nhiều. Điều này cho thấy hầu hết các bằng sáng chế ở Trung Quốc là do các công ty đại diện Sở hữu trí tuệ viết, chứ không phải kỹ sư công ty tự soạn thảo từng dòng.

Tài liệu